چند نوع فریون وجود دارد؟
آشنایی با انواع فریون ها :
فریون 11 :
این نوع فریون از نوع متان است دارای نقطه جوش برابر 23.7 درجه سلسیوس در فشار اتمسفرمی باشد. در شرایط استاندارد، فشارهای کاری این مبرد معادل 0.2 bar و 1.25 bar است. از نظر کم بودن فشار کار و از طرفی زیادتر بودن حجم جا به جیی کمپرسور، از این نوع بیشتر در سیستم های تهویه مطبوع ساختمان های دفتری کوچک، کارخانجات، مغازه ها و تئاترها و ... بکار می رود. فریون 11 بیشتر جهت مبرد ثانویه و حلال استفاده میشود.
فریون 12 :
فریون 12 در واقع یک مبرد غیر سمی می باشد. از لحاظ خطر از نوع بی خطر محسوب می شود. غیر قابل اشتعال بوده و خیلی پایدار است. در هیچ نوع شرایطی حتی خیلی بد تجزیه نمی گردد.اما به هر حال اگر این محصول با شعله یا جرقه الکتریکی قرار گیرد، احتمال تصاعد گازهای سمی وجود دارد. یعنی در واقع به مواد خیلی سمی تجزیه میگردد. اگر فریون 12 در اتمسفر یا محیط مشابه آن قرار گیرد، تقطیر میشود.
وقتی این نوع مبرد هم زمان با کمپرسورهای گریز از مرکز چند طبقه بکار برده شود، جهت سرد کردن، آب نمک تا دمای منفی 80 درجه مناسب است.از آنجایی که می توان فریون را با روغن به هر میزان به صورت یکسان مخلوط کرد. برگشت روغن ساده میشود. از طرفی با حلالیت خود با عاری نگه داشتن نسبی سطوح لوله های اواپراتور و کندانسور از فیلم روغن که موجب کاهش ظرفیت انتقال حرارت آن ها می شود، راندمان و ظرفیت سیستم را افزایش می دهد. هر چند اثر تبرید واحد جرم فریون 12 در مقایسه با سایر مبردهای متداول کم است ولی این مورد نمی تواند یک عیب به شمار آید زیرا زیاد بودن جرم مبرد در سیستم های کوچک از این نظر که کنترل دقیق میزان مایع را ممکن می سازد یک مزیت به حساب می آید. در سیستم های بزرگتر عیب پایین بودن حرارت نهان، تا اندازه های با دانسیته زیاد بخار جبران می شود و بنابراین جابه جایی لازم کمپرسور به ازای واحد تبرید، خیلی بیشتر از جابه جایی کمپرسور با سایر مبردهای متداول نخواهد بود. در صورت استفاده از فریون 12 توان لازم به ازای واحد ظرفیت تبرید با توان لازم به وسیله سایر مبردهای متداول تقریبا برابری می نماید. برای تشخیص نشتی این مبرد باید از مشعل هالیدی استفاده نمود.
فریون 13 :
فریون 13 جهت مصحولاتی که در دمای خیلی پایین باید تهیه شوند و معمولا در طبقه پایین سیستم های تراکمی چند مرحله ای مورد استفاده قرار می گیرد. نقطه جوش فریون 13 در فشار اتمسفریک -81.4 ºC است و در صورت استفاده از آن امکان دسترسی به دماهای پایین اواپراتور تا -100 درجه سلسیوس وجود دارد. دمای بحرانی این مبرد 28.9 C می باشد. چون با این مبرد فشار تقطیر و حجم جابه جایی لازم برای کمپرسور متوسط هستند استفاده از هر سه نوع کمپرسور با مبرد 13 مناسب است. فریون 13 مبردی بی خطر و غیرقابل امتزاج با روغن می باشد و برای تشخیص نشتی از مشعل هالیدی استفاده می شود.
فریون 22 :
فریون 22 شامل نقطه جوشی برابر با منفی 40 درجه در فشار اتمسفریک می باشد و در واقع به عنوان مبرد دما پایین تهیه شده است و به طور وسیعی در فریزرهای خانگی و سیستم های تجاری و صنعتی با دمای پایین تا دمای اواپراتور -87 ºc مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده عمده این نوع مبرد امروزه در دستگاه های تهویه مطبوع می باشد که در آن ها به دلیل محدودیت فضا استفاده از کمپرسورهای با جا به جایی کم، مزیت به شمار می آید. فشار کار و دمای آدیاباتیک تخلیه فریون 22 بیشتر از فریون 12 می باشد ولی توان لازم آن تقریبا با فریون 12 برابر است.
در کاربردهای دما پایین که نسبت های تراکم احتمالا بالا هستند برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد کمپرسور، توصیه می شود سیلندر و سرسیلندر کمپرسور با آب خنک شود. در صورتی که در سیستم های فریون 22 از کندانسورهای هوایی استفاده شده باشد باید اندازه شان بزرگ باشد. گرچه این مبرد در دماهای تقطیر با روغن مخلوط می گردد اغلب در اواپراتور از آن جدا می شود. دمای جدا شدن مبرد از روغن به طور قابل ملاحظه ای به نوع و میزان روغن مخلوط شده با آن بستگی دارد. ولی در صورتی که طراحی لوله مکش صحیح و مناسب باشد و از اواپراتور مارپیچی که به طور صحیح طراحی شده است استفاده گردد، مشکلی از نظر برگشت روغن از اواپراتور وجود نخواهد داشت.
فریون 113 :
فریون 113 در فشار اتمسفریک در دمای 47.5 ºc می جوشد فشار کاری این مبرد در شرایط استاندارد به ترتیب 0.068 bar و 0.54 bar می باشد. گرچه جابه جایی کمپرسور به ازای واحد ظرفیت تبرید در این مبردها قدری بیشتر است ولی توان لازم آن به ازای واحد ظرفیت سایر مبردها برابری می کند. در این مبردها به علت پایین بودن فشار کاری و حجم جابه جایی زیاد استفاده از کمپرسورهای گریز از مرکز الزامی می باشد. گرچه این مبرد عمدتا در سیستم های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد از آن در فرایند سرد کردن آب و آب نمک تا دمای -18 ºc نیز استفاده می کنند. فریون 113مبردی بی خطر است و برای تشخیص نشتی آن باید از مشعل های هالیدی استفاده نمود.
فریون 114 :
نقطه جوش فریون 114 در فشار اتمسفریک 3.6 ºc می باشد. فشار تبخیر وتقطیر این مبرد در شرایط استاندارد به ترتیب 0.46 bar و 2.5 bar است. حجم جابه جایی کمپرسور نسبتا کم و توان لازم کمپرسور با سایر مبردها قابل قیاس می باشد.
فریون 114 در تاسیسات تهویه مطبوع بزرگ تجاری و صنعتی و سرد کردن آب برای فرایندهای صنعتی تا دما -57 ºc به کار می رود. از این مبرد در یخچال های خانگی و سردکن های کوچک آب به همراه کمپرسورهای تیغه ای دوار استفاده می شود. این مبرد نیز همچون فریون 22 در شرایط به وجود آمده در قسمت کندانسور سیستم، با روغن مخلوط می گردد ولی در اواپراتور از آن جدا می شود. به هر حال به دلیل تجهیزاتی که با ایمن مبرد به کار می روند معمولا برگشت روغن مساله ساز نیست. این ماده، مبردی بی خطر است و نشت آن با مشعل هالیدی تشخیص داده می شود.